13. Rzeczowe aktywa trwałe oraz aktywa niematerialne
Nota | 31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2015 | |
---|---|---|---|
Aktywa trwałe segmentu produkcji i handlu | 13.1 | 8.431.723 | 8.019.780 |
Rzeczowe aktywa trwałe | 13.1.1 | 8.261.718 | 7.845.051 |
Aktywa niematerialne, w tym: | 170.005 | 174.729 | |
Wartość firmy | 13.1.2 | 45.562 | 45.562 |
Pozostałe aktywa niematerialne | 13.1.3 | 124.443 | 129.167 |
Aktywa trwałe segmentu wydobywczego | 13.2 | 2.871.791 | 3.213.061 |
Rzeczowe aktywa trwałe | 2.389.960 | 2.723.371 | |
Aktywa niematerialne, w tym: | 481.831 | 489.690 | |
Wartość firmy | 1.126 | 1.126 | |
Pozostałe aktywa niematerialne | 480.705 | 488.564 | |
Razem rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne | 11.303.514 | 11.232.841 | |
w tym: | |||
Rzeczowe aktywa trwałe | 10.651.678 | 10.568.422 | |
Aktywa niematerialne | 651.836 | 664.419 |
13.1 Aktywa trwałe segmentu produkcji i handlu
13.1.1 Rzeczowe aktywa trwałe segmentu produkcji i handlu
Grunty | Budynki, budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Środki transportu, pozostałe | Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 |
510.178 | 4.474.591 | 5.556.358 | 620.198 | 395.883 | 11.557.208 |
Zakup | - | - | - | 20.431 | 903.139 | 923.570 (1) |
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy | 12.771 | 93.045 | 53.376 | 49.485 | (208.677) | - |
Koszty finansowania zewnętrznego | - | - | - | - | 4.775 | 4.775 |
Przeklasyfikowanie do aktywów trwałych (lub grupy do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży | - | - | - | (2.095) | - | (2.095) |
Zbycie | (5.600) | (5.696) | (15.298) | (12.072) | (378) | (39.044) |
Pozostałe | - | 412 | (1.145) | (8.709) | (2.748) | (12.190) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 |
517.349 | 4.562.352 | 5.593.291 | 667.238 | 1.091.994 | 12.432.224 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 |
14.796 | 1.436.898 | 1.926.322 | 266.690 | - | 3.644.706 |
Amortyzacja | 1.733 | 174.853 | 236.117 | 61.612 | - | 474.315 |
Przeklasyfikowanie do aktywów trwałych (lub grupy do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży | - | - | - | (1.363) | - | (1.363) |
Zbycie | (448) | (2.623) | (14.446) | (9.127) | - | (26.644) |
Pozostałe | - | 224 | 575 | 1.624 | - | 2.423 |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 |
16.081 | 1.609.352 | 2.148.568 | 319.436 | - | 4.093.437 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 | 1.158 | 44.411 | 5.731 | 2.576 | 13.575 | 67.451 |
Utworzenie | 349 | 11.307 | 919 | 1.965 | - | 14.540 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | (56) | (4.254) | (255) | (357) | - | (4.922) |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 | 1.451 | 51.464 | 6.395 | 4.184 | 13.575 | 77.069 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 |
499.817 | 2.901.536 | 3.438.328 | 343.618 | 1.078.419 | 8.261.718 |
(1) Nakłady związane były głównie z realizacją budowy instalacji opóźnionego koksowania wraz z infrastrukturą towarzyszącą EFRA (672.291 tys. zł), a także z rozbudową sieci stacji paliw (105.503 tys. zł), budową instalacji Węzła Odzysku Wodoru (55.632 tys. zł).
Grunty | Budynki, budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Środki transportu, pozostałe | Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 |
482.078 | 4.390.585 | 5.527.810 | 526.882 | 171.339 | 11.098.694 |
Zakup | - | - | - | 4.752 | 432.422 | 437.174 (2) |
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy | 29.645 | 91.335 | 50.834 | 34.139 | (205.953) | - |
Koszty finansowania zewnętrznego | - | - | - | - | 1.331 | 1.331 |
Zbycie | (1.910) | (9.191) | (21.306) | (36.832) (1) | (303) | (69.542) |
Leasing finansowy | - | - | 24 | 97.344 | - | 97.368 |
Pozostałe | 365 | 1.862 | (1.004) | (6.087) | (2.953) | (7.817) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 |
510.178 | 4.474.591 | 5.556.358 | 620.198 | 395.883 | 11.557.208 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 |
13.176 | 1.270.085 | 1.710.170 | 265.150 | - | 3.258.581 |
Amortyzacja | 1.620 | 172.515 | 235.272 | 44.142 | - | 453.549 |
Zbycie | - | (6.709) | (19.668) | (36.293) (1) | - | (62.670) |
Leasing finansowy | - | - | - | (7.344) | - | (7.344) |
Pozostałe | - | 1.007 | 548 | 1.035 | - | 2.590 |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 |
14.796 | 1.436.898 | 1.926.322 | 266.690 | - | 3.644.706 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 |
1.067 | 37.466 | 5.176 | 1.863 | 13.601 | 59.173 |
Utworzenie | - | 9.991 | 721 | 754 | 15 | 11.481 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | (3.951) | (166) | (41) | (41) | (4.199) |
Pozostałe | 91 | 905 | - | - | - | 996 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 |
1.158 | 44.411 | 5.731 | 2.576 | 13.575 | 67.451 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 |
494.224 | 2.993.282 | 3.624.305 | 350.932 | 382.308 | 7.845.051 |
(1) W tym likwidacja zużytych części zamiennych w kwocie 19.513 tys. zł.
(2) Nakłady związane były głównie z realizacją budowy instalacji opóźnionego koksowania wraz z infrastrukturą towarzyszącą EFRA (191.488 tys. zł), a także z rozbudową sieci stacji paliw (130.230 tys. zł), budową instalacji Węzła Odzysku Wodoru (44.434 tys. zł).
Rzeczowe aktywa trwałe segmentu produkcji i handlu obejmują głównie składniki majątkowe Grupy związane z jej działalnością produkcyjną i handlową. Należą do nich przede wszystkim infrastruktura rafinerii oraz sieć stacji paliw, tabor kolejowy, bazy magazynowe, obiekty, na których między innymi znajdują się zakłady, instalacje produkcyjne oraz budynki administracyjno - biurowe.
Odpisy z tytułu utraty wartości sieci stacji paliw
W 2016 roku spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. dokonała odpisu z tytułu utraty wartości aktywów dotyczących stacji paliw w ącznej kwocie 13.122 tys. zł (w roku 2015: 10.288 tys. zł), patrz nota 9.4. Wartość odzyskiwalną aktywów trwałych sieci stacji paliw ustalono w oparciu o wartości użytkowe pojedynczych stacji stosując metodę zdyskontowanych przepływów finansowych. Wyliczenie dotyczące przyszłych przepływów pieniężnych zostało dokonane na podstawie prognoz przepływów pieniężnych na okres 5 lat, przygotowanych w oparciu o projekcje budżetowe na rok 2017 (w roku 2015: na rok 2016) oraz plan wpływów i wypływów środków pieniężnych w latach następnych w oparciu o strategię rozwoju do roku 2020. Wartość rezydualna dla zdyskontowanych przepływów pieniężnych została obliczona w oparciu o wzór renty wieczystej ze wzrostem. Średni ważony koszt kapitału WACC netto według struktury finansowania dla spółki LOTOS Paliwa Sp. z o.o. przyjęto na poziomie 8,22% (w roku 2015: 7,3%).
Obliczenie wartości użytkowej ośrodków generujących środki pieniężne jest najbardziej wrażliwe na następujące zmienne:
- marża brutto, która bazuje na średnich wartościach marż jednostkowych w okresie poprzedzającym okres budżetowy (przyjęto średni wzrost marży w stosunku do roku poprzedzającego o 4,5%),
- stopy dyskontowe, które odzwierciedlają ryzyka typowe dla ośrodka generującego przepływy pieniężne (przyjęto medianę kwotowań 5 letnich obligacji w PLN z listopada 2015 roku wg Reuters,
- wolumeny bazujące na dynamice wzrostu konsumpcji paliw (założono wzrost o 11%),
- udział w rynku w okresie budżetowym (przyjęto stabilny udział w rynku),
- stopa wzrostu zastosowana do szacowania przepływów pieniężnych poza okres budżetowy, która bazuje na ilościowej prognozie dynamiki konsumpcji paliw w Polsce w latach 2014 – 2020 opartej na raportach POPiHN, GUS, NBP i JBC w przypadku benzyn i na konsensusie prognoz rynkowych PKB. W przypadku oleju napędowego wykorzystano również konsensus prognoz rynkowych PKB i jego składowych z różnych źródeł (IBNGR, BZWBK, MILLENIUM, NBP, MG, EBOIR, WFM, OECD, KE, ERSTE GROUP).
13.1.2 Wartość firmy segmentu produkcji i handlu
Wartość firmy alokowana jest do ośrodków wypracowujących środki pieniężne, co przedstawia poniższa tabela:
31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2015 | |
---|---|---|
Wartość firmy powstała przy nabyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez spółkę LOTOS Paliwa Sp. z o.o.: | ||
- hurtowa sprzedaż paliw LPG | 10.009 | 10.009 |
- sieci stacji paliw (ESSO, Slovnaft Polska) | 33.691 | 33.691 |
Razem | 43.700 | 43.700 |
Wartość firmy powstała w wyniku nabycia pozostałych jednostek | 1.862 | 1.862 |
Razem wartość firmy | 45.562 | 45.562 |
Na dzień 31 grudnia 2016 roku oraz na dzień 31 grudnia 2015 roku Grupa przeprowadziła testy na utratę wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne, do których alokowana była wartość firmy i testy te nie wykazały konieczności dokonywania odpisów.
Grupa określa możliwą do odzyskania wartość ośrodków wypracowujących środki pieniężne na podstawie wartości użytkowej, obliczonej przy wykorzystaniu prognozowanych przepływów pieniężnych na okres 5 lat. Wartość rezydualna dla zdyskontowanych przepływów pieniężnych została obliczona w oparciu o wzór renty wieczystej ze wzrostem. Stopa dyskontowa przyjęta do kalkulacji odzwierciedla średni ważony koszt kapitału WACC (ang. „Weighted Average Cost of Capital”) netto na poziomie 8,22 % (w roku 2015: 7,3%).
Najbardziej istotnymi czynnikami wpływającymi na szacunek wartości użytkowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne były: marża brutto, stopa dyskonta, prognoza wolumenów, założenia dotyczące udziału w rynku w okresie budżetowym oraz szacowana stopa wzrostu po okresie prognozy.
W przekonaniu Grupy żadna racjonalna zmiana kluczowych parametrów określonych powyżej nie spowoduje utraty wartości firmy.
13.1.3 Pozostałe aktywa niematerialne segmentu produkcji i handlu
Patenty, znaki towarowe, koncesje i licencje | Pozostałe | Aktywa niematerialne w realizacji | Razem | |
---|---|---|---|---|
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 |
197.907 | 36.297 | 18.855 | 253.059 |
Zakup | - | 198 | 6.962 | 7.160 |
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji | 7.679 | 895 | (8.574) | - |
Koszty finansowania zewnętrznego | - | - | 65 | 65 |
Pozostałe | (240) | (306) | - | (546) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 |
205.346 | 37.084 | 17.308 | 259.738 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 |
100.883 | 13.944 | - | 114.827 |
Amortyzacja | 10.428 | 1.172 | - | 11.600 |
Pozostałe | (56) | (141) | - | (197) |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 |
111.255 | 14.975 | - | 126.230 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 |
7 | 25 | 9.033 | 9.065 |
Utworzenie | - | - | - | - |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 |
7 | 25 | 9.033 | 9.065 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 |
94.084 | 22.084 | 8.275 | 124.443 |
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 |
192.477 | 43.953 | 12.804 | 249.234 |
Zakup | - | 84 | 12.145 | 12.229 |
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji | 5.721 | 393 | (6.114) | - |
Koszty finansowania zewnętrznego | - | - | 52 | 52 |
Zbycie | (154) | (7.768) (1) | (30) | (7.952) |
Pozostałe | (137) | (365) | (2) | (504) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 |
197.907 | 36.297 | 18.855 | 253.059 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 |
91.219 | 13.304 | - | 104.523 |
Amortyzacja | 9.816 | 1.237 | - | 11.053 |
Zbycie | (152) | (606) | - | (758) |
Pozostałe | - | 9 | - | 9 |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 |
100.883 | 13.944 | - | 114.827 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 |
7 | 8 | 9.033 | 9.048 |
Utworzenie | - | 17 | - | 17 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 |
7 | 25 | 9.033 | 9.065 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 |
97.017 | 22.328 | 9.822 | 129.167 |
(1) W tym likwidacja uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) w kwocie 7.163 tys. zł, zużytych na własne potrzeby.
Aktywa niematerialne segmentu produkcji i handlu obejmują licencje dotyczące procesów technologicznych, w tym licencje na korzystanie z rozwiązań technologicznych używanych w rafinerii, koncesje na wytwarzanie, magazynowanie oraz obrót paliwami, licencje na programy komputerowe, patenty, znaki towarowe oraz nabyte prawa do emisji dwutlenku węgla CO2.
13.2 Aktywa trwałe segmentu wydobywczego
Nota | 31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2015 | |
---|---|---|---|
Aktywa związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego |
13.2.1 | 396.670 | 462.126 |
Rzeczowe aktywa trwałe | 55.624 | 118.759 | |
Aktywa niematerialne | 341.046 | 343.367 | |
Aktywa produkcyjne związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego |
13.2.2 | 2.098.270 | 2.316.381 |
Rzeczowe aktywa trwałe | 1.966.931 | 2.182.903 | |
Aktywa niematerialne | 131.339 | 133.478 | |
Pozostałe aktywa trwałe | 13.2.3 | 376.851 | 434.554 |
Rzeczowe aktywa trwałe | 367.405 | 421.709 | |
Aktywa niematerialne | 9.446 | 12.845 | |
Razem aktywa trwałe segmentu wydobywczego | 2.871.791 | 3.213.061 | |
w tym: | |||
Rzeczowe aktywa trwałe | 2.389.960 | 2.723.371 | |
Aktywa niematerialne | 481.831 | 489.690 |
13.2.1 Aktywa związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego
Nota | Rzeczowe aktywa trwałe związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Aktywa niematerialne związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Polska | Norwegia | Litwa | |||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 |
167.756 | 9.878 | 467.240 | 10.211 | 655.085 | |
Zakup | 1.692 | 361 | 51.951 (2) | - | 54.004 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | 43.627 | 389 | 44.016 | |
Spisanie nakładów w związku z zaniechaniem inwestycji | 9.4 | (1.904) (1) | (940) (1) | (133.063) (3) | - | (135.907) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 |
167.544 | 9.299 | 429.755 | 10.600 | 617.198 | |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 |
- | 8.046 | - | - | 8.046 | |
Amortyzacja | - | 1.627 | - | - | 1.627 | |
Spisanie nakładów w związku z zaniechaniem inwestycji | 9.4 | - | (705) (1) | - | - | (705) |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 |
- | 8.968 | - | - | 8.968 | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 |
48.997 | 235 | 125.470 | 10.211 | 184.913 | |
Utworzenie | 9.4 | 64.827 (1) | - | 73.364 (4) | - | 138.191 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | 10.942 | 389 | 11.331 | |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | 9.4 | (1.904) (1) | (235) (1) | (120.736) (3) | - | (122.875) |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 |
111.920 | - | 89.040 | 10.600 | 211.560 | |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 |
55.624 | 331 | 340.715 | - | 396.670 |
(1) Nakłady związane z poszukiwaniem i oceną zasobów obszarów: Słupsk (decyzja o zaniechaniu inwestycji) oraz Gaz Południe (odpis nakładów na badania sejsmiczne w kwocie 64.785 tys. zł).
(2) W tym nakłady na aktywa Sleipner (18.731 tys. zł) oraz Heimdal (31.206 tys. zł).
(3) Skapitalizowane nakłady związane z koncesjami PL643 oraz PL655 (wpływ na wynik Grupy w kwocie 12.327 tys. zł).
(4) W tym aktywa związane ze złożem Utgard (dawniej Alfa Central) w kwocie 67.615 tys. zł oraz koncesja PL797 w kwocie 5.749 tys. zł.
Nota | Rzeczowe aktywa trwałe związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego |
Aktywa niematerialne związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Polska | Norwegia | Litwa | |||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 |
91.930 | 13.012 | 314.806 | 10.213 | 429.961 | |
Zakup | 27.372 | 15 | 8.100 | - | 35.487 | |
Nabycie aktywów Sleipner | - | - | 188.471 (4) | - | 188.471 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | (29.291) | (2) | (29.293) | |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | 60.577 (1) | - | - | - | 60.577 | |
Spisanie nakładów związanych z zaniechaniem inwestycji | 9.4 | (12.123) (2) | (3.149) (2) | (14.846) (5) | - | (30.118) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 |
167.756 | 9.878 | 467.240 | 10.211 | 655.085 | |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 |
- | 7.277 | - | - | 7.277 | |
Amortyzacja | - | 3.663 | - | - | 3.663 | |
Spisanie nakładów związanych z zaniechaniem inwestycji | 9.4 | - | (2.894) (2) | - | - | (2.894) |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 |
- | 8.046 | - | - | 8.046 | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 |
47.161 | - | 134.078 | - | 181.239 | |
Utworzenie | 9.4 | 1.836 (3) | 235 (3) | - | 10.027 (6) | 12.098 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | (8.608) | 184 | (8.424) | |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - | - | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 |
48.997 | 235 | 125.470 | 10.211 | 184.913 | |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 |
118.759 | 1.597 | 341.770 | - | 462.126 |
(1) Dotyczy prac na obszarach koncesyjnych: Gaz Południe, Gotlandia, Łeba, Rozewie, które zgodnie z decyzją kierownictwa w segmencie wydobywczym, będę kontynuowane w roku 2016. Dla koncesji Łeba i Rozewie zostały złożone wnioski o przekształcenie w koncesje łączne, tj. koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego.
(2) Nakłady związane z poszukiwaniem i oceną zasobów obszaru Sambia E (wpływ na wynik Grupy w kwocie 12.378 tys. zł).
(3) Aktywa związane z obszarem Słupsk (wpływ na wynik Grupy 2.071 tys. zł).
(4) Licencje Utgard (dawniej Alfa Sentral) i PL046 nabyte w ramach pakietu aktywów Sleipner w Norwegii (transakcję szerzej opisano w nocie 13.1.3 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2015).
(5) Nakłady związane z aktywami Heimdal na licencji Fulla (PL362 i PL035B) oraz PL503.
(6) Nakłady na badania sejsmiczne.
Grupa zalicza rzeczowe aktywa trwałe do aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych do czasu, gdy uzyska pewność technicznej wykonalności i ekonomicznej zasadności wydobywania odkrytych zasobów.
Informacja dotycząca utraty wartości aktywów pola gazowego Sleipner w Norwegii
Na dzień 31 grudnia 2016 roku Grupa przeprowadziła test na utratę wartości będącego w fazie przygotowania do zagospodarowania złoża Utgard (dawniej Alfa Sentral). Test przeprowadzono z wykorzystaniem tych samych założeń, jak dla aktywów produkcyjnych związanych z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, przyjmując iż:
- okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji,
- stopa dyskonta odpowiada średnioważonemu kosztowi kapitału i skalkulowana została na poziomie 7,63% po uwzględnieniu opodatkowania krańcową stopą opodatkowania 78% (obowiązującą w Norwegii),
- wolumeny produkcji i sprzedaży, poziom nakładów inwestycyjnych, poziom kosztów operacyjnych oraz kosztów likwidacji złoża zgodnie z prognozami operatorów danego złoża.
Zastosowano następujące założenia cenowe:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy):
- na lata 2017 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2020 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji;
- dla gazu ziemnego w p/th (pence/thermal units):
- na lata 2017 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy, a od roku 2020 przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji.
Przyjęty na potrzeby testu na utratę wartości kurs USD/NOK jest kursem krzyżowym skalkulowany na podstawie krzywych forward dla par walutowych EUR/USD oraz EUR/NOK.
Przeprowadzona weryfikacja wartości odzyskiwalnej wykazała konieczność dokonania odpisu aktualizującego wartość tych aktywów w kwocie 67.615 tys. zł (143.100 tys. NOK), patrz nota 9.4.
W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej i gazu ziemnego, istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń, które mogą spowodować konieczność aktualizacji wartości bilansowej aktywów złoża Utgard. W celu określenia wpływu kluczowych czynników na wyniki testu przeprowadzono analizę wrażliwości przy następujących założeniach: cena ropy naftowej i gazu ziemnego +/- 15%, wolumen produkcji +/- 15%, kurs USD/NOK +/- 15%. Poniżej przedstawiono szacowane zmiany odnośnie poziomu odpisy aktualizującego na zmianę kluczowych założeń:
Czynnik | Zmiana | Wpływ na poziom odpisów aktualizujących w tys. zł | |
---|---|---|---|
cena ropy naftowej i gazu ziemnego | +/- 15% | 49.618 | - 47.498 |
wolumen produkcji | +/- 15% | 38.292 | - 38.291 |
kurs USD/NOK | +/- 15% | 41.242 | - 41.240 |
stopa dyskonta | +/- 0,5 p.p. | - 4.914 | 5.052 |
13.2.2 Aktywa produkcyjne związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego
Nota | Aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Norwegia | Razem | Polska | Norwegia | Litwa | Razem | |||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 | - | 1.452.412 | 1.452.412 | 1.384.677 | 1.497.203 | 636.138 | 3.518.018 | 4.970.430 | |
Zakup | - | 12.026 (1) | 12.026 | 213.183 (2) | 46.259 (5) | 78 | 259.520 | 271.546 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 127.705 | 127.705 | - | 146.438 | 24.252 | 170.690 | 298.395 | |
Szacunek kosztów likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | (2.921) | (87.911) | (389) | (91.221) | (91.221) | |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | 58.549 (3) | - | - | 58.549 | 58.549 | |
Spisanie nakładów w związku z zaniechaniem inwestycji | - | - | - | (3.257) (4) | - | - | (3.257) | (3.257) | |
Pozostałe | - | - | - | 215 | 1.383 | (321) | 1.277 | 1.277 | |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 | - | 1.592.143 | 1.592.143 | 1.650.446 | 1.603.372 | 659.758 | 3.913.576 | 5.505.719 | |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 | - | - | - | 398.384 | 310.265 | 258.063 | 966.712 | 966.712 | |
Amortyzacja | - | - | - | 38.806 | 471.819 | 25.061 | 535.686 | 535.686 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | - | - | 44.877 | 10.113 | 54.990 | 54.990 | |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | 27.061 (3) | - | - | 27.061 | 27.061 | |
Spisanie nakładów w związku z zaniechaniem inwestycji | 9.4 | - | - | - | (3.257) (4) | - | - | (3.257) | (3.257) |
Pozostałe | - | - | - | (35) | - | (310) | (345) | (345) | |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 | - | - | - | 460.959 | 826.961 | 292.927 | 1.580.847 | 1.580.847 | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 | - | 1.452.412 | 1.452.412 | - | 40.627 | 194.298 | 234.925 | 1.687.337 | |
Utworzenie | 9.4 | - | - | - | - | - | 12.437 (7) | 12.437 | 12.437 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 127.341 | 127.341 | - | 3.874 | 7.462 | 11.336 | 138.677 | |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | 9.4 | - | - | - | - | (4.357) (6) | (7.492) (8) | (11.849) | (11.849) |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 | - | 1.579.753 | 1.579.753 | - | 40.144 | 206.705 | 246.849 | 1.826.602 | |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 | - | 12.390 | 12.390 | 1.189.487 | 736.267 | 160.126 | 2.085.880 | 2.098.270 |
(1) Nakłady na złoże YME.
(2) Nakłady na zagospodarowanie złoża B-8 w kwocie 212.412 tys. zł oraz złoża B-3 w kwocie 771 tys. zł.
(3) Podmorski gazociąg ze złoża B-3.
(4) Nakłady związane z obszarem Piła (bez wpływu na wynik Grupy).
(5) Nakłady na aktywa Sleipner (42.495 tys. zł) oraz Heimdal (3.565 tys. zł).
(6) Nakłady na aktywa Heimdal.
(7) Infrastruktura wydobywcza na złożach: Auksoras, Vėžaičiai, Kretinga, Ablinga oraz Liziai.
(8) Złoże Girkaliai.
Nota | Aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Norwegia | Razem | Polska | Norwegia | Litwa | Razem | |||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 | 578.046 | 1.535.085 | 2.113.131 | 512.840 | 582.851 | 628.336 | 1.724.027 | 3.837.158 | |
Zakup | 304.332 (1) | - | 304.332 | 2.194 | 3.903 | 8.290 | 14.387 | 318.719 | |
Nabycie aktywów Sleipner | - | - | - | - | 394.956 (5) | - | 394.956 | 394.956 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | (84.158) | (84.158) | - | (87.469) | 48 | (87.421) | (171.579) | |
Utworzenie aktywa na przyszłe koszty likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | - | 605.423 (4) | - | 605.423 | 605.423 | |
Szacunek kosztów likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | 10.054 | 1.485 | 11.539 | (304) | 5.480 | (250) | 4.926 | 16.465 | |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | 30.857 (2) | - | 30.857 | - | - | - | - | 30.857 | |
Przeklasyfikowanie aktywów związanych z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na aktywa produkcyjne | (865.348) (3) | - | (865.348) | 865.348 (3) | - | - | 865.348 | - | |
Przeklasyfikowanie do aktywów trwałych (lub grup do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży | (45.011) (4) | - | (45.011) | - | - | - | - | (45.011) | |
Rozwiązanie aktywa z tytułu likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | 26.1 | (2.750) | - | (2.750) | - | - | - | - | (2.750) |
Pozostałe | (10.180) | - | (10.180) | 4.599 | (7.941) | (286) | (3.628) | (13.808) | |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 | - | 1.452.412 | 1.452.412 | 1.384.677 | 1.497.203 | 636.138 | 3.518.018 | 4.970.430 | |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 | 55.696 | - | 55.696 | 317.301 | 199.741 | 220.384 | 737.426 | 793.122 | |
Amortyzacja | 2.427 | - | 2.427 | 23.104 | 129.831 | 37.320 | 190.255 | 192.682 | |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | - | - | (19.307) | 645 | (18.662) | (18.662) | |
Przeklasyfikowanie aktywów związanych z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na aktywa produkcyjne | (58.123) (3) | - | (58.123) | 58.123 (3) | - | - | 58.123 | - | |
Pozostałe | - | - | - | (144) | - | (286) | (430) | (430) | |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 | - | - | - | 398.384 | 310.265 | 258.063 | 966.712 | 966.712 | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 | - | 1.535.085 | 1.535.085 | - | 43.415 | 134.509 | 177.924 | 1.713.009 | |
Utworzenie | 9.4 | - | 1.485 | 1.485 | - | - | 58.733 (6) | 58.733 | 60.218 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | (84.158) | (84.158) | - | (2.786) | 1.056 | (1.730) | (85.888) | |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - | (2) | - | (2) | (2) | |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 | - | 1.452.412 | 1.452.412 | - | 40.627 | 194.298 | 234.925 | 1.687.337 | |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 | - | - | - | 986.293 | 1.146.311 | 183.777 | 2.316.381 | 2.316.381 |
(1) Nakłady na złoże B-8 (przebudowa platformy, infrastruktury przesyłowej i odwiertów zawadniających).
(2) Dotyczy zaliczek inwestycyjnych na nakłady związane z zagospodarowaniem złoża B-8.
(3) Reklasyfikacja nakładów w związku z uruchomieniem eksploatacji ze złoża B-8.
(4) W związku ze zmianą koncepcji technicznej przebudowy platformy wiertniczej „Petrobaltic” na centrum produkcyjne na złożu B-8, Grupa dokonała reklasyfikacji aktywów na zagospodarowanie złoża związanych z tym projektem do aktywów przeznaczonych do sprzedaży (patrz nota 17). Aktywa te, stanowiły wartość poniesionych przez spółkę LOTOS Petrobaltic S.A. nakładów na elementy nóg rurowych platformy, które zostały objęte odpisem z tytułu utraty wartości w kwocie 36.634 tys. zł (patrz nota 9.4) i zakwalifikowane do aktywów trwałych (lub grup do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży w wartości 8.377 tys. zł, stanowiącej w ocenie Zarządu, możliwą do uzyskania cenę sprzedaży netto nóg rurowych (zgodnie z analizą przez spółkę LOTOS Petrobaltic S.A. aktualnych cen u dostawców stali na rynku krajowym oraz zagranicznym).
(5) Nabycie pakietu aktywów Sleipner w Norwegii (transakcję szerzej opisano w nocie 13.1.3 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2015).
(6) Aktywa związane ze złożami Kretinga, Nausodis, Girkalai, Vezaiciai, Liziai i Ablinnga.
Informacja na temat testów na utratę wartości aktywów złoża B-8 na Morzu Bałtyckim
Na dzień 31 grudnia 2016 roku, jak również na dzień 31 grudnia 2015 roku Grupa przeprowadzała testy na utratę wartości aktywów związanych z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na złożu B-8.
Główne założenia przyjęte do ustalenia wartości odzyskiwalnej testowanych aktywów były następujące:
- okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji,
- stopa dyskonta odpowiada średnioważonemu kosztowi kapitału i skalkulowana została na poziomie 10,07% (2015: 9,70 %) po uwzględnieniu opodatkowania krańcową stopą opodatkowania 19%,
- wolumeny produkcji zgodne z niezależnym raportem złożowym przygotowanym przez Miller & Lents z uwzględnieniem aktualnej informacji geologicznej,
- wolumeny sprzedaży, poziom nakładów inwestycyjnych, poziom kosztów operacyjnych oraz kosztów likwidacji złoża zgodnie z aktualnymi prognozami dotyczącymi złoża B-8.
Na potrzeby szacunków testu na dzień 31 grudnia 2016 roku przyjęto następujące założenia cenowe:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy, ang. barrel of oil equivalent):
- na lata 2017 – 2022 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2023 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2022 skorygowany o indeks inflacji.
Na potrzeby szacunków testu na dzień 31 grudnia 2015 założenia były następujące:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy, ang. barrel of oil equivalent):
- na lata 2016 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2020 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji.
Przeprowadzone testy aktywów związanych z zagospodarowaniem złoża B-8 nie wykazały konieczności rozpoznania odpisu aktualizującego, który miałyby obniżyć ich wartość.
W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej, istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń, które mogą spowodować konieczność aktualizacji wartości bilansowej aktywów związanych z tym złożem. Z uwagi na powyższe Grupa wskazuje na szereg niepewności co do wysokości realizacji aktywów dotyczących między innymi:
- wahań rynkowych cen ropy naftowej,
- przyjętych szacunków nakładów inwestycyjnych dotyczących umów niezakontraktowanych,
- wartości zobowiązań rekultywacyjnych,
- zmienności kursów walut PLN/USD,
- stóp dyskontowych.
W celu określenia wpływu kluczowych czynników na wyniki testów, przeprowadzono analizę wrażliwości przy następujących założeniach: cena ropy naftowej i gazu ziemnego +/-15%, wolumen produkcji +/-15%, kurs USD/PLN +/-15%, stopa dyskonta +/- 0,5 p.p.
Szacowane zmiany na zmianę kluczowych założeń pozostają bez wpływu na poziom odpisów aktualizujących aktywów, związanych ze złożem B-8.
Informacja na temat realizacji projektu zagospodarowania złoża YME w Norwegii
W związku ze znaczącymi opóźnieniami w realizacji projektu YME, przekroczeniem zakładanych nakładów inwestycyjnych i wadliwością platformy MOPU (ang. Mobile Offshore Production Unit) przeznaczonej do eksploatacji złoża, Grupa dokonywała w poprzednich latach odpisów aktualizujących wartość aktywów YME aż do pełnego odpisania całości nakładów inwestycyjnych związanych z tym projektem w 2014 roku.
Dnia 22 sierpnia 2016 roku partnerzy YME zakończyli operacje usuwania wadliwej platformy MOPU ze złoża, na które partnerzy konsorcjum (Grupa posiada 20% udział w projekcie) pozyskali środki finansowe w ramach porozumienia zawartego z dostawcą platformy (patrz nota 26.1). Poziom spodziewanych, w większości już zakontraktowanych dalszych kosztów związanych z porozumieniem został odzwierciedlony w niniejszym sprawozdaniu finansowym poprzez zaktualizowanie stosownych rezerw według aktualnej najlepszej wiedzy Zarządu na dzień sporządzenia sprawozdania (patrz nota 26.1).
12 grudnia 2016 roku partnerzy konsorcjum poparli uchwałę o kontynuacji prac nad dalszym rozwojem złoża i opracowaniem dokumentacji inwestorskiej FEED (Front-End Engineering Design) celem przygotowania zrewidowanego Planu jego zagospodarowania. Zrewidowany plan zagospodarowania złoża ma zostać zatwierdzony przez norweskie władze do końca 2017 roku.
Ze względu na charakter obowiązującej umowy Joint Operating Agreement pomiędzy partnerami projektu YME oraz w związku z gwarancjami wystawionymi przez LOTOS Petrobaltic S.A. dla rządu norweskiego za działania spółki LOTOS E&P Norge AS w zakresie poszukiwań i wydobycia na Norweskim Szelfie Kontynentalnym Grupa uwzględnia konieczność ponoszenia dalszych nakładów inwestycyjnych na złoże YME oraz dokonania aktualizacji wartości oczekiwanych kosztów związanych z likwidacją, w szczególności po przygotowaniu zrewidowanego planu zagospodarowania złoża oraz dokonaniu wyboru koncepcji likwidacji złoża YME i uzyskaniu stosownych akceptacji przez władze norweskie dla przyjętych planów. Wstępnie zakłada się, iż po rozpoczęciu produkcji na podstawie przygotowywanego zrewidowanego planu zagospodarowania złoża w 2019 roku, proces likwidacji YME nastąpi w latach 2028-2032.
W ocenie LOTOS E&P Norge AS, wartość wykazanej w niniejszym sprawozdaniu finansowym rezerwy na likwidację infrastruktury związanej ze złożem YME (patrz nota 26.1), odzwierciedla niezbędny poziom zaangażowania Grupy w fazie ewentualnej realizacji scenariusza pełnej likwidacji infrastruktury do 2032 roku. Jest to konsekwencja realizowanej aktualnie fazy opracowywania zrewidowanego planu zagospodarowania oraz planu likwidacji infrastruktury związanej ze złożem YME, przyjętych przez konsorcjum głosami większości konsorcjantów i odzwierciedlonej w zatwierdzanym budżecie projektu, uwzględniając jednocześnie obniżenie szacunku kosztów likwidacji w latach 2028-2032, o część budżetu warunkowego w związku z rynkowym obniżeniem poziomu kosztów usług serwisowych dla tego typu prac w Norwegii na skutek spadków rynkowych cen węglowodorów i brakiem aktualnych prognoz mogących wskazywać na możliwość ich istotnych zmian w analizowanej przyszłości.
Ze względu na dokonane odpisy aktualizujące wartość nakładów inwestycyjnych na złoże YME oraz poniesione straty i uzyskane z tego tytułu korzyści podatkowe możliwe do rozliczenia w przyszłości, na dzień 31 grudnia 2016 roku, Grupa prezentuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Łączna kwota aktywów podatkowych związanego z działalnością Grupy w Norwegii wyniosła na dzień 31 grudnia 2016 roku 523 mln zł. Biorąc pod uwagę norweskie przepisy podatkowe, które nie ograniczają czasowo realizacji uzyskanych wcześniej korzyści podatkowych możliwych do rozliczenia w przyszłości, a także działalności Grupy na złożach produkcyjnych pola gazowego Sleipner oraz morskiej kopalni gazu ziemnego i kondensatu Heimdal, z których Grupa osiąga przychody, Zarząd uważa, iż rozpoznane na dzień 31 grudnia 2016 roku aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego są w pełni realizowalne w wartości wykazanej w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat testów na utratę wartości aktywów produkcyjnych morskiej kopalni gazu ziemnego i kondensatu Heimdal oraz aktywów pola gazowego Sleipner w Norwegii
Na dzień 31 grudnia 2016 roku, Grupa przeprowadziła testy na utratę wartości. aktywów wydobywczych dla poszczególnych ośrodków generujących przepływy pieniężne ze złóż produkcyjnych obszaru Heimdal oraz Sleipner. Na dzień 31 grudnia 2015 roku przeprowadzone testy dotyczyły złóż Heimdal, i również nie wykazały konieczności rozpoznania odpisu aktualizującego, który miałby obniżyć ich wartość.
Norweskie aktywa produkcyjne testowano ustalając ich wartość odzyskiwalną na poziomie wartości godziwej oszacowanej metodą zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych.
Główne założenia przyjęte do ustalenia wartości odzyskiwanej były następujące:
- okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji,
- stopa dyskonta odpowiada średnioważonemu kosztowi kapitału i skalkulowana została na poziomie 7,63% (2015: 7,33%) po uwzględnieniu opodatkowania krańcową stopą opodatkowania 78% (obowiązującą w Norwegii),
- wolumeny produkcji i sprzedaży, poziom nakładów inwestycyjnych, poziom kosztów operacyjnych oraz kosztów likwidacji złoża zgodnie z prognozami operatorów danego złoża.
Na potrzeby testów przeprowadzonych na dzień 31 grudnia 2016 roku przyjęto następujące założenia cenowe:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy):
- na lata 2017 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2020 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji;
- dla gazu ziemnego w p/th (pence/thermal units):
- na lata 2017 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy, a od roku 2020 przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji.
Natomiast na potrzeby szacunków dla testów przeprowadzanych na dzień 31 grudnia 2015 założenia były następujące:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy):
- na lata 2016 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2020 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji;
- dla gazu ziemnego w p/th (pence/thermal units):
- na lata 2016 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy, a od roku 2020 przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji.
Przyjęty na potrzeby testów na utratę wartości kurs USD/NOK jest kursem krzyżowym skalkulowany na podstawie krzywych forward dla par walutowych EUR/USD oraz EUR/NOK.
W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej i gazu ziemnego, istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń i zmiany te mogą spowodować konieczność aktualizacji wartości bilansowej aktywów LOTOS E&P Norge.
W celu określenia wpływu kluczowych czynników na wyniki testów przeprowadzono analizę wrażliwości przy następujących założeniach: cena ropy naftowej i gazu ziemnego +/- 15%, wolumen produkcji +/- 15%, kurs USD/NOK +/- 15%.
Poniżej przedstawiono szacowane zmiany poziomu potencjalnych odpisów aktualizujących testowane aktywa obszaru Heimdal i Sleipner na zmianę kluczowych założeń:
Czynnik | Zmiana | Wpływ na poziom odpisów aktualizujących w tys. zł | |
---|---|---|---|
cena ropy naftowej i gazu ziemnego | +/- 15% | 22.626 | - 14.858 |
wolumen produkcji | +/- 15% | 22.009 | - 13.806 |
kurs USD/NOK | +/- 15% | 22.549 | - 14.729 |
stopa dyskonta | +/- 0,5 p.p. | - | 12.895 |
Informacja na temat testów na utratę wartości lądowych kopalń węglowodorów na Litwie
W wyniku przeprowadzonych testów na utratę wartości złóż i infrastruktury wydobywczej na Litwie, na dzień 31 grudnia 2016 roku, dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów produkcyjnych związanych ze złożem Kretinga w wysokości 119 tys. zł oraz odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych infrastruktury wydobywczej związanej ze złożami: Auksoras, Vėžaičiai, Kretinga, Ablinga oraz Liziai w łącznej kwocie 12.318 tys. zł, patrz nota 9.4.
W wyniku przeprowadzonych testów, na dzień 31 grudnia 2015 roku, dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów wydobywczych związanych ze złożami: Kretinga, Nausodis, Girkalai, Vezaiciai oraz Liziai w wysokości 52.419 tys. zł oraz odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych infrastruktury wydobywczej związanej ze złożami Ablinga oraz Liziai w łącznej kwocie 6.314 tys. zł, patrz nota 9.4.
Grupa ustala wartość odzyskiwalną testowanych aktywów na poziomie ich wartości użytkowej oszacowanej metodą zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych.
Główne założenia przyjęte do ustalenia wartości odzyskiwanej testowanych aktywów na Litwie były następujące:
- okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji,
- stopa dyskonta odpowiada średnioważonemu kosztowi kapitału i skalkulowana została na poziomie 9,0% (2015: 10,1%),
- wolumeny produkcji zgodne z niezależnym raportem złożowym przygotowanym przez Miller & Lents z uwzględnieniem aktualnej informacji geologicznej,
- poziom nakładów inwestycyjnych odpowiada prognozowanej wielkości produkcji.
Na potrzeby szacunków wykonanych w 2016 roku przyjęto następujące założenia cen ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy):
- na lata 2017 – 2022 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2023 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2022 skorygowany o indeks inflacji.
Założenia cen ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy) na potrzeby szacunków na dzień 31 grudnia 2015 były następujące:
- na lata 2016 – 2019 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
- od roku 2020 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2019 skorygowany o indeks inflacji.
W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej, istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń i zmiany te mogą spowodować konieczność aktualizacji wartości bilansowej aktywów.
W celu określenia wpływu kluczowych czynników na wyniki testów przeprowadzono analizę wrażliwości przy następujących założeniach: cena ropy naftowej +/- 15%, wolumen produkcji +/- 15%, kurs USD/EUR +/- 15%, stopa dyskonta +/- 0,5 p.p.
Poniżej przedstawiono szacowane zmiany odnośnie poziomu odpisów aktualizujących wartość ww. aktywów litewskich na zmianę kluczowych założeń:
Czynnik | Zmiana | Wpływ na poziom odpisów aktualizujących w tys. zł | |
---|---|---|---|
cena ropy naftowej i gazu ziemnego | +/- 15% | 28.796 | -41.861 |
wolumen produkcji | +/- 15% | 22.631 | -33.810 |
kurs USD/EUR | +/- 15% | 17.532 | -30.960 |
stopa dyskonta | +/- 0,5 p.p. | -7 601 | - |
Aktywa na przyszłe koszty likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego
Grupa w ramach aktywów produkcyjnych związanych z wydobyciem i zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego wykazuje aktywa na przyszłe koszty likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego amortyzowanych metodą naturalną. Aktywa te ujmowane są równolegle z tworzeniem i aktualizacją rezerw na likwidację kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego.
Aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Norwegia | Razem | Polska | Norwegia | Litwa | Razem | ||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 |
- | 122.783 | 122.783 | 108.129 | 829.806 | 2.042 | 939.977 | 1.062.760 |
Szacunek kosztów likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | (2.921) | (87.911) | (389) | (91.221) | (91.221) |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 12.109 | 12.109 | - | 79.179 | 73 | 79.252 | 91.361 |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | 2.223 (1) | - | - | 2.223 | 2.223 |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 |
- | 134.892 | 134.892 | 107.431 | 821.074 | 1.726 | 930.231 | 1.065.123 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 |
- | - | - | 76.568 | 124.010 | 1.341 | 201.919 | 201.919 |
Amortyzacja | - | - | - | 1.339 | 261.606 | 185 | 263.130 | 263.130 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | - | - | 20.148 | 53 | 20.201 | 20.201 |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | 2.223 (1) | - | - | 2.223 | 2.223 |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 |
- | - | - | 80.130 | 405.764 | 1.579 | 487.473 | 487.473 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 |
- | 122.783 | 122.783 | - | 32.029 | - | 32.029 | 154.812 |
Utworzenie | - | - | - | - | - | - | - | - |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 12.109 | 12.109 | - | 3.100 | - | 3.100 | 15.209 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - | (1.950) | - | (1.950) | (1.950) |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 |
- | 134.892 | 134.892 | - | 33.179 | - | 33.179 | 168.071 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 |
- | - | - | 27.301 | 382.131 | 147 | 409.579 | 409.579 |
(1) Podmorski gazociąg ze złoża B-3.
Aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Polska | Norwegia | Razem | Polska | Norwegia | Litwa | Razem | ||
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 | 28.571 | 129.699 | 158.270 | 72.558 | 266.534 | 2.298 | 341.390 | 499.660 |
Utworzenie | - | - | - | - | 605.423 (2) | - | 605.423 | 605.423 |
Szacunek kosztów likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | 10.054 | 1.485 | 11.539 | (304) | 5.480 | (250) | 4.926 | 16.465 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | (8.401) | (8.401) | - | (47.631) | (6) | (47.637) | (56.038) |
Rozwiązanie aktywa z tytułu likwidacji kopalń ropy naftowej i gazu ziemnego | (2.750) | - | (2.750) | - | - | - | - | (2.750) |
Przeklasyfikowanie aktywów związanych z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na aktywa produkcyjne | (35.875) (1) | - | (35.875) | 35.875 (1) | - | - | 35.875 | - |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 | - | 122.783 | 122.783 | 108.129 | 829.806 | 2.042 | 939.977 | 1.062.760 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 | 3.998 | - | 3.998 | 72.217 | 90.069 | 942 | 163.228 | 167.226 |
Amortyzacja | 316 | - | 316 | 37 | 41.810 | 393 | 42.240 | 42.556 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | - | - | (7.869) | 6 | (7.863) | (7.863) |
Przeklasyfikowanie aktywów związanych z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na aktywa produkcyjne | (4.314) (1) | - | (4.314) | 4.314 (1) | - | - | 4.314 | - |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 | - | - | - | 76.568 | 124.010 | 1.341 | 201.919 | 201.919 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 | - | 129.699 | 129.699 | - | - | - | - | 129.699 |
Utworzenie | - | 1.485 | 1.485 | - | - | - | - | 1.485 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | (8.401) | (8.401) | - | (1.684) | - | (1.684) | (10.085) |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - | 33.713 | - | 33.713 | 33.713 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 | - | 122.783 | 122.783 | - | 32.029 | - | 32.029 | 154.812 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 | - | - | - | 31.561 | 673.767 | 701 | 706.029 | 706.029 |
(1) Reklasyfikacja nakładów w związku z uruchomieniem eksploatacji ze złoża B-8.
(2) Nabycie pakietu aktywów Sleipner w Norwegii (transakcję szerzej opisano w nocie 13.1.3 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2015).
13.2.3 Pozostałe aktywa trwałe segmentu wydobywczego
Grunty | Budynki, budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Środki transportu, pozostałe | Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy | Aktywa niematerialne | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2016 |
11.417 | 96.386 | 84.614 | 539.132 | 15.072 | 29.495 | 776.116 |
Zakup | - | - | 255 | 11.644 | 12.295 | 187 | 24.381 |
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy | - | - | 136 | 10.604 | (10.740) | - | - |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 66 | 775 | 12.806 | 29 | 1.721 | 15.397 |
Przeklasyfikowanie aktywów rafineryjnych i pozostałych na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | (42.408) (1) | (16.141) (1) | - | - | - | (58.549) |
Zbycie | - | (13) | (461) | (13.772) | - | (269) | (14.515) |
Pozostałe | - | (885) | (33) | - | (1.381) | (2) | (2.301) |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2016 |
11.417 | 53.146 | 69.145 | 560.414 | 15.275 | 31.132 | 740.529 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2016 |
3.863 | 34.391 | 45.535 | 235.098 | - | 16.650 | 335.537 |
Amortyzacja | 277 | 2.291 | 4.012 | 33.698 | - | 4.421 | 44.699 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 16 | 555 | 11.209 | - | 886 | 12.666 |
Przeklasyfikowanie aktywów rafineryjnych i pozostałych na aktywa związane z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | (16.464) (1) | (10.597) (1) | - | - | - | (27.061) |
Zbycie | - | (12) | (356) | (7.235) | - | (269) | (7.872) |
Pozostałe | - | (152) | (3) | - | - | (2) | (157) |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2016 |
4.140 | 20.070 | 39.146 | 272.770 | - | 21.686 | 357.812 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2016 |
- | - | 562 | 5.343 | 120 | - | 6.025 |
Utworzenie | 4 | 21 | 12 | 5.374 (2) | - | - | 5.411 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | 19 | 277 | 9 | - | 305 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | (5.875) | - | - | (5.875) |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2016 |
4 | 21 | 593 | 5.119 | 129 | - | 5.866 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2016 |
7.273 | 33.055 | 29.406 | 282.525 | 15.146 | 9.446 | 376.851 |
(1) Podmorski gazociąg ze złoża B-3.
(2) W tym statki w kwocie 5.333 tys. zł, patrz nota 9.4.
Grunty | Budynki, budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Środki transportu, pozostałe | Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy | Aktywa niematerialne | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2015 |
11.417 | 98.072 | 79.528 | 493.182 | 108.236 | 30.542 | 820.977 |
Zakup | - | - | 1.287 | 252 | 30.466 | 136 | 32.141 |
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy | - | 407 | 3.010 | 29.026 | (32.443) | - | - |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 2 | 987 | 17.178 | 93 | (1.158) | 17.102 |
Szacunek kosztów demontażu, rekultywacji terenu i usunięcia zanieczyszczeń | - | (2.095) | (142) | - | - | - | (2.237) |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z zagospodarowaniem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | - | (30.857) (1) | - | (30.857) |
Przeklasyfikowanie na aktywa związane z poszukiwaniem i oceną zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego | - | - | - | - | (60.577) (2) | - | (60.577) |
Zbycie | - | - | (43) | (506) | - | (22) | (571) |
Pozostałe | - | - | (13) | - | 154 | (3) | 138 |
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2015 |
11.417 | 96.386 | 84.614 | 539.132 | 15.072 | 29.495 | 776.116 |
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2015 |
3.586 | 29.375 | 40.114 | 182.528 | - | 12.584 | 268.187 |
Amortyzacja | 277 | 5.014 | 4.764 | 38.991 | - | 4.575 | 53.621 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | 2 | 707 | 14.080 | - | (485) | 14.304 |
Zbycie | - | - | (37) | (501) | - | (21) | (559) |
Pozostałe | - | - | (13) | - | - | (3) | (16) |
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2015 |
3.863 | 34.391 | 45.535 | 235.098 | - | 16.650 | 335.537 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2015 |
- | - | 300 | 1.098 | - | - | 1.398 |
Utworzenie | - | - | 255 (3) | 4.127 (3) | 117 (3) | - | 4.499 |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | - | - | 7 | 118 | 3 | - | 128 |
Wykorzystanie/Rozwiązanie | - | - | - | - | - | - | - |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2015 |
- | - | 562 | 5.343 | 120 | - | 6.025 |
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2015 |
7.554 | 61.995 | 38.517 | 298.691 | 14.952 | 12.845 | 434.554 |
(1) Dotyczy zaliczek inwestycyjnych na nakłady związane z zagospodarowaniem złoża B-8.
(2) Dotyczy prac na obszarach koncesyjnych Gaz Południe, Gotlandia, Łeba, Rozewie, które zgodnie z decyzją kierownictwa w segmencie wydobywczym, będę kontynuowane w roku 2016. Dla koncesji Łeba i Rozewie zostały złożone wnioski o przekształcenie w koncesje łączne, tj. koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego.
(3) Statki.
Do pozostałych rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych segmentu wydobywczego należą między innymi statki oraz wielozadaniowa mobilna platforma wiertnicza.
13.3 Pozostałe informacje dotyczące rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych
Rzeczowe aktywa trwałe użytkowane na podstawie leasingu finansowego | ||
---|---|---|
31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2015 | |
Wartość księgowa brutto | 312.277 | 334.209 |
Skumulowane umorzenie | 103.644 | 93.403 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości | 800 | - |
Wartość księgowa netto | 207.833 | 240.806 |
Grupa na podstawie umów leasingu finansowego użytkuje głównie aktywa związane z taborem kolejowym (segment produkcji i handlu), patrz też nota 23.4.
Alokacja amortyzacji | 2016 | 2015 |
---|---|---|
Koszt własny sprzedaży | 936.303 | 611.832 |
Koszty sprzedaży | 87.474 | 68.769 |
Koszty ogólnego zarządu | 35.628 | 38.722 |
Zmiana stanu produktów oraz korekta kosztu własnego | 8.489 | (4.755) |
Razem | 1.067.894 | 714.568 |
W roku 2016 w wartości rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy oraz aktywów niematerialnych w realizacji Grupa aktywowała kwotę 4.840 tys. zł kosztów finansowych (w roku 2015: 1.383 tys. zł), patrz noty 13.1.1 oraz 13.1.3. Na dzień 31 grudnia 2016 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy oraz aktywów niematerialnych w realizacji wynosiła 13.084 tys. zł (31 grudnia 2015: 5.164 tys. zł).
Na dzień 31 grudnia 2016 roku wartość rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych stanowiących zabezpieczenie zobowiązań Grupy wynosiła 6.232.650 tys. zł (31 grudnia 2015: 6.538.480 tys. zł).
Na dzień 31 grudnia 2016 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Grupy dotyczące nakładów na rzeczowe aktywa trwałe oraz aktywa niematerialne wynosiły ogółem 1.366.651 tys. zł (31 grudnia 2015: 1.773.814 tys. zł) i związane były głównie z projektem instalacji opóźnionego koksowania (Projekt EFRA), realizacją projektu zagospodarowania złoża B-8 (Projekt B8), a także rozbudową Rafinerii o instalację Węzła Odzysku Wodoru (WOW) oraz sieci stacji paliw.